بیل راسل در فوریه ۱۹۳۴ در شهر مونرو در ایالت لویزیانا به به دنیا آمد و در همان کودکی با خانواده اش به اوکلند در کالیفرنیا جابجا شد. پدر و مادر راسل از همان کودکی به او آموختند که باید در برابر تبعیض ایستاد و تا جایی می‌توانند باید سخت کار کنند تا در هر حرفه ای که هستند بهترین باشند.
در دبیرستان راسل سه بار قهرمام استان شد اما تنها یک دانشگاه از تمام امریکا به راسل پیشنهاد بورسیه ورزشی داد. در تیم دانشگاه سن فرانسیسکو بیل راسل کاپیتان بود. تیم او اولین تیم دانشگاهی در تاریخ امریکا بود که سه نفر از پنج شروع کنند تیم سیاهپوست بودند.
در بسیاری از مسابقات دانشگاهی تماشاگران تیم های مقابل و حتی تماشاگران خود سن فرانسیسکو به راسل و سیاه پوستان دیگر تیم به دلیل رنگ پوستشان توهین می‌کردند. وقتی در سال ۱۹۵۴ تیم دانشگاه سن فرانسیسکو در اوکلاهوما مسابقه داشت هتل محل اقامت تیم اجازه ورود به راسل و بازیکنان سیاه پوست تیم را نداد و مجبور شدند برای اقامت به خوابگاه دانشکده بروند.
راسل تیم دانشگاهش در سالها ۱۹۵۵ و ۱۹۵۶ قهرمان امریکا کرد و درخشش او بود که توجه رد ایربک، مربی افسانه ای سلتیکس، جلب کرد و برای فصل ۵۷-۵۶ با او قرار داد بست.
از همان لحظه اول تاثیر راسل روی تیم مشخص شد و در فصل اول حضورش رکورد دار بیشترین ریباند در هر بازی را کسب کرد. راسل همان سال اول تیمش را به قهرمانی ان بی ای رساند. در سال ۱۹۶۴ بازی درخشان راسل تیم سلتیکس را تشویق کرد تا بازیکنان سیاه پوست بیشتری را جذب کند. در این سال سلتیکس اولین تیم تاریخ بود که پنچ بازیکن سیاه پوست اش شروع کننده بودند.
با رهبری بیل راسل سلتیکس یازده بار قهرمان شد. او در سال ۱۹۶۹ پس از بازنشسته شدن سرمربی سلتیکس شد. او اولین سرمربی سیاهپوست در تاریخ ان بی ای بود.
بیل راسل در دورانی ستاره ان بی ای که قانون جیم کرو (جدایی فیزیکی شهروندان سفید و سیاه) در سطح جامعه در امریکا دستور کار بسیاری از ایالت‌های این کشور بود. بخشی از این قانون حتی اجازه کسب تحصیلات عالیه از سیاهپوستان را سلب کرده به همین دلیل فقط یک دانشگاه از ستاره بسکتبال کشور بورسیه داد. حرفه ای شدن و ستاره بودن راسل جلوی تنفر مردم امریکا نسبت به را نگرفت. در سال ۱۹۶۱ در حالی که راسل ستاره تیم بسکتبال سلتیکس بود هتلی در شهر لگزینتون در ایالت کنتاکی ، جایی که با تیم سن لوییز هاکس بازی داشت، بخاطر رنگ پوست راسل او را بیرون کرد. اینجا بود راسل و سه بازیکن سیاه پوست سلتیکس تصمیم گرفتند به اعتراض به این رویه بازی نکنند و به باستن بازگشتند. بازیکنان سیاه پوست تیم هاکس هم به این اعتراض پیوستند و از حضور در مسابقه سر باز زدند.
او در کنار دکتر مارتین لوتر کینگ یکی از شخصیت های کلیدی راهپیمایی معروف سال ۱۹۶۳ در واشنگتن بود که از حق مدنی محمد علی برای عدم شرکت اجباری در جنگ ویتنام حمایت کرد
بیل راسل در دورانی صدای اعتراضش را به جهان می‌رساند که سفید پوستان نژاد پرست که در جایگاه قدرت بودند هر لحظه می توانستند او را حذف کنند (البته هنوز هم هست و دقیقا کاری که کالین کپرنیک کردند ) و برای همیشه زندگی شغلی اش به خطر بیفتد اما راسل سکوت نکرد. بیل راسل نه تنها الگوی مشخصی از با ارزشترین بازیکن تیم را برای نسل ها اینده به نمایش گذاشت بلکه نشان داد شجاعت یک ورزشکار در مبارزه با جهل و نادانی تا چه حد می‌تواند الهام بخش نسل های اینده باشد