حکایت شده پی جی تاکر بازیکن هیوستن دو هزارو دویست جفت کفش ورزشی دارد. سال گذشته او دویست هزار دلار خرج فشن جات کفش ورزشی اش کرد. هفته گذشته تاکر سفارش داد برایش یک جفت نایکی ایر جوردن دو بدوزند که از جنس چرم بکار رفته در کابین رولزوریس کالنن او باشد! ایا میدانستید این مقدار مایه تیله ای که پی جی تاکر و دیگر بازیکنان ان بی ای خرج میکند مدیون اسکار رابرتسون است؟
اسکار رابرتسون یکی از اسطورهای بسکتبال ان بی ای است. او بین سالهای شصت تا هفتاد و چهار میلادی در ان بی ای بازی کرد. یکبار قهرمان شد یکبار ام وی پی دوازده بار ال استار و اولین بشری است که توانست در یک فصل متوسط تریپل دابل کند. اما همه این دستاوردهای داخل زمین رابرتسون - معروف به اوی کبیر (د بیگ او)- با انچه بیرون از زمین کسب کرد قابل قیاس نیست.
در گذشته در ان بی ای رسم این بود که وقتی بازیکنی از دانشگاه به تیمی درفت میشد تا اخر عمر ان بازیکن حق قرارداد بستن با او متعلق به همان تیمی بود که او را درفت کرده! چیزی به نام بازیکن ازاد نا محدود مثل امروز وجود نداشت. تیم ها از یک بازیکن تا جایی که دلشان میخواست استفاده میکردند، هر چقدر دلشان میخواست به او پول میدانند و اگر بازیکن از مقدار پولش راضی نبود او را مثل تفاله بیرون می انداختند چون هیچ تیمی حق عقد قرارداد با او را نداشت از ان بی ای بیرون میرفت. اگر تیمی بازیکنی را به تیم دیگر میفرستاد حق استفاده از ان بازیکن تا اخر عمر به تیم دیگر منتقل میشد و دوباره همین وضع. تیم ها با بازیکنان مثل برده برخورد میکردند. در دهه چهل و پنجاه بسیاری از بازیکنان ان بی ای برای خرج روزمره شغل دوم داشتند. اسکار رابرتسون که از این وضع کلافه بود در سال هفتاد ان بی ای را به دادگاه عالی امریکا کشید و این لیگ را به متهم به شکستن قانون ضد تراست کرد. قانون ضد تراست یکی از مهمترین قوانین تجاری در امریکاست. اسکار رابرتسون ادعا کرد تیم های ان بی ای به عنوان کسب و کارهای مستقل و لیگ به عنوان یک تراست متشکل از این کسب و کارها دست به یکی کردند تا رقابت در بازار کسب بازیکن را از بین ببرند و بهای بازیکنان را بطور مصنوعی پایین نگهدارند. دعوای قانونی رابرتسون با لیگ ان بی ای شش سال طول کشید و نهایتا دادگاه عالی امریکا در سال هفتاد و شش به نفع رابرتسون رای داد و ان بی ای را مجبور به ایجاد قانون بازیکن ازاد یا فری اجنسی کرد. طبق این قانون پس از گذشت دوران مشخصی هر بازیکن که در تیمی درفت شده است بازیکن ازاد تلقی میشود و با هر قیمتی که دلش بخواهد میتواند به هر تیمی که دلش بخواهد برود. پیروزی قانونی رابرتسون در فصل بعد از اعلام این حکم باعث افزایش هفتاد درصد متوسط دستمزد در ان بی ای شد و از انجا سیر صعودی گذاشت. تیم ها برای رقابت جهت کسب بازیکنان خوب قیمت های پیشنهادی را بالا و بالا تر بردند و اینگونه شد که اکنون بازیکنان ان بی ای مثل شاهان و سلاطین زندگی مجلل دارند.
غم انگیز ماجرا این بود که دوران بازیگری رابرتسون دو سال قبل از رای دادگاه خاتمه یافت و خود او هرگز از مزایای شکایتش سود نبرد. پس از رای دادگاه به نفع رابرتسون مالکان سفید پوست تیم های ان بی ای و کمسیونر ان بی ای از او کینه به دل گرفتند و او را بایکوت کردند. با اینکه رابرتسون که یکی از بزرگترین بازیکنان تاریخ است هرگز به عنوان مربی یا مدیر هیچ تیمی در لیگ راه داده نشد. رابرتسون در سال هزارو نهصد هشتاد به تالار مشاهیر پیوست که خاری در چشم مالکان ان بی ای شد. تا امروز ان بی ای از این کینه توزی و تبعیض از رابرتسون عذر خواهی نکرد.